Mật ong nguyên chất không chỉ được yêu thích vì hương vị ngọt ngào mà còn vì những lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà nó mang lại. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại mật ong với chất lượng và nguồn gốc khác nhau. Làm cho việc chọn lựa mật ong nguyên chất trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá mật ong nguyên chất là gì và tìm hiểu cách nhận biết mật ong tốt một cách đơn giản nhất. Giúp bạn đảm bảo rằng mình đang sử dụng sản phẩm thật sự chất lượng và an toàn cho sức khỏe.
Mật ong nguyên chất là gì?
Mật ong nguyên chất là sản phẩm mật ong được thu hoạch trực tiếp từ tổ ong mà không trải qua bất kỳ quá trình xử lý, tinh chế hoặc pha trộn nào. Đây là loại mật ong giữ nguyên tất cả các thành phần tự nhiên và giá trị dinh dưỡng mà ong đã tạo ra từ nhụy hoa. Mật chứa đầy đủ các hợp chất hữu ích như enzyme, vitamin, khoáng chất. Và các chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Đặc điểm của mật ong nguyên chất
Không qua xử lý: không bị làm nóng hoặc lọc qua các quá trình công nghiệp. Do đó giữ được các enzyme và chất dinh dưỡng tự nhiên. Điều này cũng có nghĩa là mật ong này không chứa các hóa chất hay phụ gia thêm vào.
Chứa các thành phần tự nhiên: mật ong nguyên chất bao gồm một sự kết hợp tự nhiên của đường đơn như fructose và glucose, cùng với các vitamin, khoáng chất như vitamin b, vitamin c, sắt, và kẽm. Nó còn có các hợp chất chống vi khuẩn và chống oxy hóa như hydrogen peroxide và flavonoids.
Đặc tính đặc trưng: thường có màu sắc và hương vị đa dạng. Phụ thuộc vào loại hoa mà ong đã hút mật. Màu sắc có thể từ vàng nhạt đến nâu sẫm. Và hương vị có thể ngọt ngào hoặc hơi đắng, tùy thuộc vào nguồn gốc.
Sự khác biệt giữa mật ong nguyên chất và mật ong thường là gì?
Mật ong nguyên chất bổ dưỡng hơn
Mật ong nguyên chất chứa khoảng 22 axit amin, 31 loại khoáng chất và một lượng lớn vitamin cùng enzyme. Tuy nhiên, các chất dinh dưỡng trong mật ong chỉ chứa một lượng rất nhỏ.
Điều ấn tượng nhất là mật ong nguyên chất chứa gần 30 loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học. Chúng được gọi là polyphenol. Hoạt động như các chất chống oxy hóa với tác dụng giảm viêm, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư.
Ngược lại, mật ong thường có thể chứa ít chất chống oxy hóa do quá trình thanh trùng nhiệt độ cao làm biến đổi các chất. Một nghiên cứu cho biết mật ong nguyên chất có lượng chất chống oxy hóa cao gấp 4,3 lần mật ong đã qua chế biến.
Vì vậy, nó chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe hơn mật ong thường.
Mật ong nguyên chất chứa phấn ong
Phấn ong hay phấn hoa có lượng dưỡng chất rất đáng ngạc nhiên với hơn 250 chất bao gồm vitamin, axit amin, axit béo thiết yếu. Vi chất dinh dưỡng và các chất chống oxy hóa. Trên thực tế, Bộ Y tế Liên bang Đức đã công nhận phấn ong là một loại thuốc.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phấn ong có thể giúp chống viêm, cải thiện chức năng gan, chống lại bệnh tim và đột quỵ.
Thật không may, các phương pháp xử lý như thanh trùng và siêu lọc trong sản xuất mật ong thường có thể loại bỏ phấn ong. Một nghiên cứu tại Mỹ đã phân tích 60 mẫu mật ong thường. Và phát hiện ra rằng hơn 75% tổng số mẫu không chứa phấn hoa.
Mật ong nguyên chất chứa keo ong
Keo ong là một chất dính mà ong sử dụng để xây tổ và kết nối các cấu trúc lại với nhau. Một nghiên cứu từ năm 2017 cho biết keo ong được tìm thấy trong mật này đem lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe như: chống viêm, kháng nấm, chống ung thư và chống loét.
Mật ong thường có thể bị phá hủy chất chống oxy hóa
Mật ong thường sẽ trải qua quá trình tiệt trùng trước khi được đóng vào chai. Không có nghiên cứu chính thức nào về việc thanh trùng làm thay đổi mức độ chống oxy hóa trong mật ong. Nhưng các nghiên cứu cho thấy quá trình đun nóng làm giảm mức độ chống oxy hóa trong các thực phẩm khác.
Trong khi đó, nhiều nghiên cứu đã chứng minh mật ong nguyên chất chứa flavonoid và axit phenolic có đặc tính chống oxy hóa. Giúp hạn chế các quá trình stress oxy hóa trong cơ thể và làm tăng khả năng chống ung thư.
Tuy nhiên, các loại chất chống oxy hóa có mặt trong mật ong nguyên chất sẽ khác nhau. Tùy thuộc vào loại hoa mà ong thụ phấn.
Mật ong thường có thể chứa đường hoặc chất tạo ngọt
Theo số liệu thống kê, riêng nước Mỹ tiêu thụ khoảng 181.440.000 kg mật ong mỗi năm. Và lượng mật ong nguyên chất khó có thể đáp ứng được nhu cầu. Do đó, một số nhà sản xuất đã pha thêm đường hoặc các chất làm ngọt như siro ngô vào mật ong. Nhằm tăng độ ngọt để giảm lượng mật ong nguyên chất và giảm giá thành.
Điều này thực sự không đáng mong đợi vì mật ong bị giảm hàm lượng các chất dinh dưỡng. Hơn nữa, hàm lượng đường được thêm vào mật ong quá cao. Khi sử dụng sẽ làm tăng đường huyết, gây thừa cân, béo phì và kéo theo nhiều bệnh lý khác.
Cách lựa chọn mật ong tốt cho sức khỏe
Mật ong nguyên chất không qua tiệt trùng nên sẽ giữ lại được nhiều chất dinh dưỡng hơn mật ong thường.
Mặc dù có loại mật ong thường được xử lý ở mức tối ưu. Để giữ lại các dưỡng chất. Nhưng thật khó để biết loại nào được xử lý tốt nếu không có thiết bị kiểm tra.
Bạn có thể mua mật ong từ người dân địa phương. Để hạn chế được tác động của quá trình siêu lọc.
Nếu bạn mua mật ong từ các hãng thì hãy tìm kiếm sản phẩm từ nhà sản xuất lớn và có uy tín. Có dán nhãn “raw” (thô nguyên chất không qua chế biến). Mật ong được dán nhãn “organic” (hữu cơ) hay “pure” (tinh khiết) chưa chắc đã là mật ong thô nguyên chất.
Mật ong thường thì rất trong và mịn. Trong khi mật ong nguyên chất có nhiều màu sắc và đục hơn.
Mật ong nguyên chất có thể kết tinh nhanh hơn mật ong thường. (Đặt lọ mật ong vào nồi nước nóng sẽ làm tan chảy các tinh thể và biến nó thành chất lỏng. Sau đó để ra ngoài thì mật ong nguyên chất kết tinh nhanh hơn).
Cách nhận biết mật ong thật
Nhỏ mật ong vào nước lọc
Cách đơn giản và dễ thực hiện nhất chính là dùng nước lọc. Bạn lấy một cốc nước lọc sạch và nguội rồi nhỏ một vài giọt mật ong vào đó.
Nếu kết quả bạn nhận được là những viên mật ong tròn, không tan. Và chìm xuống dưới đáy cốc thì chúc mừng bạn, bạn đã mua được mật ong thật.
Còn mật ong hòa tan với nước khi bạn vừa nhỏ vào thì đó chính là mật ong giả. Chúng được trộn với đường hoặc các hợp chất tạo ngọt khác.
Dùng nước lọc để thử mật ong
Cách sau đây cũng dễ thực hiện và cũng khá hiệu quả. Việc bạn cần làm là chuẩn bị một mẫu giấy thấm dầu. Rồi nhỏ lên đó một giọt mật ong mà bạn cần phân biệt.
Nếu giọt mật vo tròn và tan chậm hoặc không tan thì đó chính là mật ong thật. Ngược lại, nếu mật nhanh chóng loãng ra và thấm vào giấy thì đó không phải là mật ong nguyên chất.
Trong mật ong có đến 17.2% là nước và lượng nước này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng loại mật và cả mùa thu hoạch. Do đó, mức độ tan của mật trên giấy thấm còn có thể kiểm tra được độ đậm đặc của mật ong.
Dùng hành tươi thử mật ong
Ngoài hai cách trên, bạn có thể dùng hành tươi để thử. Lấy một lượng nhỏ mật ong cho vào một vật đựng như chén, ly hoặc dĩa. Sau đó nhúng một nhánh hành lá tươi vào chỗ mật ong đó và chờ xem kết quả.
Nếu nhánh hành lá mềm đi, héo lại và chuyển sang mà hơi nâu thì đó chính là mật ong thật. Còn ngược lại, nhánh hành lá không có thay đổi thì mật ong bạn mua được chính là mật ong giả.
Trên thực tế, mật ong là một loại thực phẩm có vị nóng. (Không phải tính nóng – theo Đông y thì mật ong có tính hàn). Do vậy khi nhúng hành lá vào thì chúng sẽ có những thay đổi nhất định. Và sự thay đổi nhiều hay ít của hành lá còn giúp bạn nhận biết được độ nguyên chất và độ đậm đặc của mật ong.
Dùng trứng gà thử mật ong
Đối với cách làm này, bạn cần chuẩn bị một 1 quả trứng gà. Tách lấy phần lòng đỏ trứng gà rồi cho chúng vào 1 cái tô. Cho tiếp phần mật ong cần nhận biết vào tô. Bạn nên cho mật ong ngập hết phần lòng đỏ thì kết quả sẽ chính xác hơn.
Để yên, không khuấy, không trộn hỗn hợp trên từ 5 – 7 giờ. Đồng thời đặt chúng ở nơi thoáng mát và chờ đợi kết quả.
Sau khoảng thời gian ấy, nếu bạn thấy lòng đỏ trứng đã chín hoặc tái đi. Thì phần mật ong đó chính là mật ong thật. Còn ngược lại, lòng đỏ trứng không có thay đổi nhiều thì đó là mật ong giả.
Cho mật ong vào tủ lạnh
Với cách làm này bạn sẽ phải mất nhiều thời gian hơn so với những cách được gợi ý ở phía trên.
Đổ một lượng vừa phải mật ong vào hũ đựng thủy tinh. Rồi cho chúng vào ngăn đá của tủ lạnh 7 giờ đến 1 ngày.
Khi bạn lấy mật ong ra khỏi tủ lạnh và thấy chúng đặc lại nhưng rất cứng. Đôi khi còn lắng một ít cặn như đường thì đó là mật ong giả.
Còn mật ong thật cũng sẽ đặc lại nhưng lại có độ dẻo như kẹo kéo, kẹo mạch nha chứ không hề cứng và dễ gãy, vỡ như mật ong giả, mật ong đã được pha.
Cho mật ong vào tủ lạnh để nhận biết mật ong thật
Lưu ý khi sử dụng mật ong nguyên chất và mật ong thường
Mặc dù mật ong rất tốt cho sức khỏe nhưng chúng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn nếu dùng quá nhiều. Vì vậy mọi người chỉ nên sử dụng với một lượng vừa đủ, phù hợp với nhu cầu thiết yếu. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng mật ong:
Mật ong nguyên chất hay mật ong thường đều an toàn với sức khỏe. Nhưng cần tránh sử dụng mật ong có bổ sung thêm đường.
Cả mật ong nguyên chất và mật ong thường đều có thể chứa một lượng nhỏ vi khuẩn Clostridium botulinum có thể gây ngộ độc thực phẩm (hiếm gặp).
Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi không nên ăn bất kỳ loại mật ong nào. Kể cả mật ong nguyên chất vì đường tiêu hóa của bé chưa phát triển đủ. Để chống lại vi khuẩn Clostridium botulinum.
Nếu sau khi ăn mật ong thô bạn gặp phải tình trạng buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Hãy đến thăm khám bác sĩ ngay lập tức.
Những người bị dị ứng với phấn ong cũng không nên sử dụng mật và các sản phẩm khác từ ong.
Hiểu rõ về mật ong nguyên chất và cách nhận biết mật ong tốt không chỉ giúp bạn chọn được sản phẩm chất lượng. Mà còn bảo đảm rằng bạn đang tận dụng tối đa những lợi ích sức khỏe mà mật ong mang lại. Hy vọng rằng những thông tin và mẹo hữu ích trong bài viết này sẽ giúp bạn dễ dàng phân biệt mật ong nguyên chất và tránh xa những sản phẩm kém chất lượng